W czerni i bieli – ćwiczenie fotograficzne na wrzesień

Na wrzesień mamy dla Was temat, przy którym pewnie u wielu z Was zabije mocno fotograficzne serce 🙂

Mamy nadzieję, że idealnie wykorzystacie też energię do nauki, którą często mamy o tej porze roku.

We wrześniu zapraszamy Was do ćwiczeń z fotografii w czerni i bieli.

Nie bronimy Wam oczywiście zatrzymywania kolorów jesieni, ale w ramach pracy nad swoim warsztatem fotograficznym chcemy nauczyć się robić lepsze zdjęcia w monochromie. I pomóc Wam w decyzjach, czy zdjęcie warto obrobić w kolorze czy w czerni i bieli.

Fotografia w czerni i bieli

Najpierw zastanówmy się, na czym polega siła wyrazu fotografii czarno-białych. To pozwoli Wam podejmować bardziej świadome artystyczne decyzje.

Ponieważ w rzeczywistości postrzegamy świat w kolorze, czarno-białe zdjęcia są już interpretacją obserwowanej rzeczywistości. Pomiędzy obrazem na fotografii a rzeczywistością istnieje zatem dystans wprowadzony przez artystę (fotografa). To wprawdzie sprawia, że zdjęcia w BW (black and white) z zasady wydają się bardziej artystyczne, ale – jeśli ta intencja artystyczna jest przypadkowa – może też odsłonić brak intencjonalności fotografa. Inaczej mówiąc: decydując się na zdjęcie czarno-białe powinniśmy być świadomym powodów naszej decyzji. Jeśli usuwając kolor pokazujemy fotografowaną scenę w monochromie, nie możemy tego zrobić bezintencjonalnie.

Decyzja o fotografii w czerni i bieli sprawdza się w następujących sytuacjach:

Kiedy chcemy podkreślić siłę wyrazu mocnych elementów kompozycyjnych – linii, kształtów geometrycznych, wzorów graficznych, zwłaszcza jeśli kolor odwróciłby od nich uwagę
Kiedy chcemy podkreślić kontrasty i głębie tonalne, istniejące między światłem a cieniem
Kiedy chcemy podkreślić światło i to, jak rozkłada się po przedstawionej scenie
Kiedy chcemy dodać zdjęciu wrażenia ponadczasowości lub nawiązać do dawnych czasów
Kiedy chcemy podkreślić faktury, wzory i detale:

paula krajewska dokumentalna fotografia rodzinna

Z drugiej strony lepiej zdecydować się na kolor i zrezygnować z konwersji w biel i czerń w następujących sytuacjach:

kiedy mocny punkt koloru przyciągnie wzrok do tematu zdjęcia w chaotycznej tonalnie scenie (na przykład w przypadku wielu mocnych kontrastów),
kiedy kolory współgrają i nawiązują do siebie, tworząc połączenia między różnymi punktami kadru,
kiedy chcemy dodać zdjęciu wrażenia energii i radości za pomocą ciepłych i żywych kolorów,
kiedy zależy nam na przekazaniu pewnych emocji za pomocą barw i ich znaczeń,
kiedy chcemy pokazać rzeczywistość w maksymalnie dokumentalny sposób – z zatrzymaniem każdych detali otoczenia i sceny, łącznie z ich kolorami, jak w przypadku portretu środowiskowego lub zdjęć podróżniczych:

Jak zawsze w naszych tutorialach, mamy dla Was wskazówki. Przeczytajcie je uważnie – fotografowanie w czerni i bieli wymaga uważnego obserwowania światła, kontrastów i swojego rodzaju przestawienia się na widzenie w monochromie. Im bardziej świadomie do tego ćwiczenia podejdziecie, tym lepsze będą efekty.

Szukajcie mocnych kontrastów świetlnych i szerokich rozpiętości tonalnych i ekspozycyjnych. Fotografia w czerni i bieli zazwyczaj najlepiej się sprawdza, kiedy na zdjęciu jest cała rozpiętość tonalna, czyli zarówno ciemne, wręcz czarne, obszary lub kontury, jak i pola jasne, prawie białe. Duża liczba odcieni pomiędzy największymi kontrastami dodatkowo zwiększy rozpiętość tonalną i estetykę zdjęcia. Takie kontrasty przyciągną wzrok bardziej niż jednolite tonalnie szarości bez kontrastowych czerni i bieli. W obróbce dodatkowo warto pogłębić czernie, by mocno zarysować kontury zdjęcia i przyciagnąć wzrok.

Dobrze sprawdzi się w czerni i bieli scena oświetlona światłem kierunkowym, z jednego źródła bocznego – na przykład okna lub lampy. W takim świetle przejścia między jasnymi a ciemnymi obszarami będą następowały stopniowo od jasnych do ciemnych.

Po konwersji zdjęcia w czerń i biel, spójrzcie, które obszary kadru są najjaśniejsze i natychmiast przyciągają wzrok – czasami warto nawet odejść dalej od monitora i z daleka ocenić, gdzie są jasne pola. Warto więc przypilnować, by najjaśniejsze pola kadru były spójne z historią – jeśli są nieco niedoświetlone, można dodatkowo rozjaśnić je w obróbce, a przyciemnić odwracające uwagę jasne inne obszary kadru. Pola z mocnymi kontrastami – też prowadzą wzrok odbiorcy do tematu.

W czerni i bieli warto obrobić też fotografie zrobione przy małej ilości światła (tu warto zajrzeć do tutorialu z low light) – ze względu na mocne kontrasty między oświetlonym tematem a ciemnym tłem. Jeżeli przy słabym natężeniu oświetlenia będziemy musieli ustawić wysokie ISO, ziarno na zdjęciu może dodać ciekawego charakteru.

Zdjęcia przy mocnym świetle kontrastowym również często ciekawiej wyglądają w obróbce czarno-białej. Zresztą sami zobaczcie, jak dużo czarno-białych zdjęć jest w galerii wyróżnionych fotografii z wyzwania czerwcowego.

Fotografujcie ciekawe formy i kształty geometryczne – linie, okręgi, figury. Geometrię i linie ćwiczyliśmy w tutorialbch Kadrografii. Zajrzyjcie do tych tutoriali TU i TU– mocne graficzne elementy w monochromie będą miały często wzmocnioną siłę przekazu.

Szukajcie minimalistycznych, uproszczonych scen. Początkujących fotografów rodzinnych obróbka w czerni i bieli często kusi – bo dzięki niej można na przykład pozbyć się kontrastowych pstrokatych kolorów, których we wnętrzach czy ubraniach dzieci nie brakuje. Monochrom może jednak sprawić, że temat fotografii zginie całkowicie. Im bardziej prosty i minimalistyczny kadr, tym łatwiej o jasny przekaz w fotografii.

Na koniec zawsze pamiętajcie, że decyzja artystyczna o obróbce w czerni i bieli zawsze będzie należała do Was i jest często subiektywna. Są fotografowie, którzy fotografują tylko w monochromie. My jak zwykle będziemy przypominać, że najważniejsze w zdjęciu będą historia i przekaz – podkreślone za pomocą światła i kompozycji. Obróbka w czerni i bieli nie jest celem samym w sobie (a nasze ćwiczenia nie są ćwiczeniami z obróbki), lecz powinna wzmacniać przekaz artystyczny.

Czekamy na Wasze zdjęcia – na naszej grupie na Facebooka i na Instagramie z hashtagiem #kadrografiapl

Dołączcie do naszej grupy na Facebooku: https://www.facebook.com/groups/280107449367793